Büyüme Hormonu İçeren İlaçlar

Büyüme Hormonu Nedir?

Büyüme hormonu (BH), hipofiz bezinde doğal olarak üretilen bir hormondur. Hipofiz bezi, beynin tabanında bulunur ve tiroid ile böbreküstü bezleri gibi diğer hormonları da kontrol eder. Büyüme hormonu, özellikle kas ve kemik gelişimini destekleyerek vücudun büyümesine katkı sağlar. Günümüzde, bu hormonun geni klonlanarak bakteriyel hücreler aracılığıyla laboratuvar ortamında üretilmesi mümkündür. Bu şekilde üretilen rekombinant büyüme hormonu, tıbbi tedavilerde kullanılır.

Büyüme Hormonları Nasıl Çalışır?

Büyüme hormonu tedavisi, genellikle günlük enjeksiyonlar şeklinde uygulanır. Bu tedavi:

• Vücutta yeterli büyüme hormonu üretmeyen çocuklarda normal büyümeyi sağlar.
• Altta yatan hastalıklar nedeniyle büyümesi engellenen çocuklarda etkilidir.
• Ergenlik döneminden önce, büyüme plakları kapanmadan uygulanmalıdır.

Etkileri:

• Kas ve kemik büyümesini uyarır.
• Yağ dokusunu azaltarak yağsız vücut kütlesini artırır.
• Egzersiz kapasitesini yükseltebilir.
• Kemik yoğunluğunu artırarak kırık riskini azaltabilir (kesin kanıtlanmamıştır).

Kolesterol Üzerine Etkileri:

Bazı çalışmalar, kötü kolesterol (LDL) seviyelerini düşürdüğünü göstermiştir, ancak bu etki her zaman gözlemlenmez.

Büyüme Hormonu Tedavisi Kimler İçin Uygun?

Büyüme hormonu tedavisi, aşağıdaki durumlarda kullanılabilir:

Çocuklarda Kullanım Alanları:

• Doğuştan gelen büyüme hormonu eksikliği (genetik nedenler).
• Hipofiz tümörü, radyasyon veya travma gibi nedenlerle sonradan gelişen BH eksikliği.
• Nedeni bilinmeyen kısa boy.
• Doğumda düşük kilolu olmaya bağlı kısa boy.
• Kronik böbrek yetmezliğine bağlı büyüme geriliği.
• Noonan Sendromu, Prader-Willi Sendromu, Turner Sendromu veya SHOX gen mutasyonları gibi genetik hastalıklar.

Yetişkinlerde Kullanım Alanları:

• BH eksikliği olan yetişkinler (ancak fayda-risk dengesi tartışmalıdır).
• HIV/AIDS’e bağlı kas kaybı ve zayıflık tedavisinde kullanılabilir.

Yaşlılarda Dikkat Edilmesi Gerekenler:

• Yaşlılarda yan etki riski daha yüksektir.
• Yaşlanma karşıtı olarak kullanılmamalıdır.

Büyüme Hormonu Tedavisi Güvenli Midir?

Büyüme hormonu tedavisi bazı durumlarda kısıtlıdır ve dikkatle uygulanmalıdır.

Kimler Kullanamaz?

• BH veya enjeksiyon bileşenlerine alerjisi olanlar.
• Aktif kanser veya beyin lezyonu olanlar.
• Büyüme plakları kapanmış çocuklar.
• Kritik hastalığı veya ciddi yaralanması olanlar.
• Diyabetik retinopatisi olan hastalar.
• Prader-Willi sendromu olup şiddetli obezite, solunum problemi veya uyku apnesi bulunanlar.

Dikkatli Kullanılması Gereken Durumlar:

• Beyin tümörü öyküsü.
• Omurga radyasyon tedavisi geçirenler.
• Artmış kanser riski.
• Hipofiz, tiroid veya böbreküstü bezi yetersizliği.
• Diyabet, obezite, skolyoz (omurga eğriliği).
• Turner veya Noonan sendromu olan hastalar.

Hamilelik ve Emzirme Döneminde Kullanım

Bu dönemlerde güvenilirliğine dair yeterli çalışma olmadığından, genellikle önerilmez.

Büyüme Hormonları Kontrollü Maddeler mi?

Büyüme hormonları, DEA tarafından kontrollü madde olarak sınıflandırılmaz. Ancak:

• 1990 Anabolik Steroid Kontrol Yasası’nda yer alır.
• Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından performans artırıcı yasaklı maddeler listesindedir.
• Sporcular tarafından doping amaçlı kullanımı yasaktır.

Büyüme Hormonlarının Yan Etkileri

• Alerjik reaksiyonlar.
• İkincil kanser riski.
• Yüksek kan şekeri (diyabet gelişimi).
• Tiroid fonksiyon bozukluğu.
• Kafa içi basınç artışı.
• Pankreas iltihabı (pankreatit).
• Skolyozun kötüleşmesi.
• Çocuklarda kalça kayması (slipped capital femoral epiphysis).
• Prader-Willi hastalarında ani ölüm riski.
• Ödem (şişlik) ve sıvı tutulumu.
• Eklem-kemik ağrıları, kas sertliği.
• Uyuşukluk, baş ağrısı, yorgunluk.
• Erkeklerde jinekomasti (meme büyümesi).
• Karpal tünel sendromu.
• Turner sendromlu hastalarda kulak enfeksiyonları.

Büyüme Hormonu İlaçları (Markalar)

• Humatrope
• Zomacton
• Genotropin
• Genotropin MiniQuick
• Norditropin FlexPro
• Omnitrope
• Saizen
• Serostim
• Zorbtive
• Nutropin AQ NuSpin 10
• Nutropin AQ NuSpin 20
• Nutropin AQ NuSpin 5

Bu ilaçlar, doktor kontrolünde ve uygun endikasyonlarda kullanılmalı.

Kaynak