Penicillin İçeren Antibiyotik İsimleri

Penicillin Nedir?

Penicillin, Penicillium mantarından elde edilen bir antibiyotik türüdür. Antibiyotikler, bakterilerin büyümesini durduran veya onları doğrudan öldüren ilaçlardır.

Tarihteki ilk Penicillin olan Penicillin G (aynı zamanda benzilpenisilin olarak da adlandırılır), 1928’de İskoç doktor-bilim insanı Alexander Fleming tarafından tesadüfen keşfedildi. Fleming, Staphylococcus aureus adlı bir bakteri türünü açık bir petri kabında yetiştirirken, kabın küf sporlarıyla kontamine olduğunu fark etti. Küfün yakınındaki bakterilerin öldüğünü gözlemleyince, bakterileri yok eden bu maddeyi küften izole ederek ona “penisilin” adını verdi.

Penicillin, bakteriyel hücre duvarını oluşturan amino asit zincirlerinin birbirine bağlanmasını (çapraz bağlanma) engelleyerek çalışır. Bu mekanizma, mevcut bakterileri etkilemez ancak yeni oluşan bakterilerin hücre duvarlarının zayıf olmasına neden olur, bu da onların kolayca parçalanarak ölmelerini sağlar.

Penicillin Ne İçin Kullanılır?

Penicillin, duyarlı bakterilerin yol açtığı çeşitli enfeksiyonların tedavisinde kullanılabilir:

• Diş apsesi
• Kulak enfeksiyonları (örneğin, otitis media)
• Bel soğukluğu (gonore)
• Zatürre (pnömoni)
• Solunum yolu enfeksiyonları
• Romatizmal ateş
• Kızıl hastalığı
• Deri enfeksiyonları
• İdrar yolu enfeksiyonları

Penicillinlerin Arasındaki Farklar Nedir?

Penicillin G’den sonra, aynı küften doğal olarak oluşan bir başka Penicillin olan Penicillin V izole edilmiştir. Diğer tüm Penicillin türleri yarı sentetiktir; yani orijinal doğal Penicillinlerin yapısı değiştirilerek üretilir. Bu değişiklikler, etki spektrumunu (etki ettikleri bakteri çeşitliliğini) genişletir, ağızdan alınabilmelerini sağlar ve bazı bakteriler tarafından üretilen, Penicillin’i etkisiz hale getiren bir enzim olan penisilinaz’a karşı dirençlerini artırır.

• Doğal Penicillinler (Penicillin G ve Penicillin V): Sadece gram-pozitif bakterilere karşı aktiftir. Penicillin V, Penicillin G’den daha aside dayanıklı olduğu için ağız yoluyla alınabilir.
• Modern Yarı Sentetik Penicillinler: Ampisilin, karbenisilin (artık kullanılmıyor) ve oksasilin gibi türleri içerir. Bu ilaçlar ağızdan alınabilir, belirli bir beta-laktamaz (penisilinaz) direncine sahiptir ve bazı gram-negatif bakterilere karşı da etkilidir.
• Antipsödomonal Penicillinler: Piperasilin ve tikarsilin (artık kullanılmıyor) gibi bu türler, Pseudomonas, Enterococcus ve Klebsiella gibi öldürülmesi zor gram-negatif bakterilere karşı ek etki gösterir. İdrarda yoğunlaştıkları için duyarlı bakterilerin neden olduğu idrar yolu enfeksiyonlarında oldukça faydalıdırlar.
• Beta-Laktamaz İnhibitörlü Penicillinler: Bazı Penicillinler, beta-laktamaz inhibitörü adı verilen bir madde ile birleştirilir. Bu inhibitörler, beta-laktamaz enzimlerinin aktivitesini engeller ancak tek başlarına antibiyotik etkileri çok azdır. Amoksisilin, ampisilin ve piperasilin gibi Penicillinler, bir beta-laktamaz inhibitörü (klavulanat, sulbaktam, tazobaktam gibi) ile birleştirilerek etkinlikleri artırılabilir. Oksasilin, dikloksasilin ve nafsilin gibi bazı Penicillinler ise doğal olarak belirli beta-laktamazlara karşı dirençlidir ve “penisilinaz dirençli Penicillinler” olarak adlandırılırlar.

Gram-Pozitif ve Gram-Negatif Bakteriler: Çoğu bakteri, hücre duvarı yapısındaki farklılıklara göre gram-pozitif veya gram-negatif olarak sınıflandırılabilir. Bu iki bakteri türü arasındaki en önemli farklardan biri, gram-pozitif bakterilerin antibiyotiklere daha duyarlı, gram-negatif bakterilerin ise daha dirençli olmasıdır.

En Yaygın Bulunan Penicillin Antibiyotik İsimleri

Aminopenisilinler

Etki Spektrumu: Çoğu gram-pozitif bakteri, bazı gram-negatif bakteriler (örneğin, E. coli ve H. influenzae).

Antipsödomonal Penisilinler

Etki Spektrumu: Çoğu gram-pozitif ve gram-negatif bakteri. Antipsödomonal ve antiprotozoal etki. Genellikle bir beta-laktamaz ile birlikte verilir.

Beta-Laktamaz İnhibitörleri

Etki Spektrumu: Beta-laktamaz üretenler dahil çoğu gram-pozitif ve gram-negatif bakteri (örneğin, Bacteroides türleri, Enterococcus türleri, Staphylococcus türleri).

Doğal Penisilinler

Etki Spektrumu: Çoğu gram-pozitif ve sınırlı sayıda gram-negatif bakteri.

Penisilinaz Dirençli Penisilinler

Etki Spektrumu: Çoğu gram-pozitif ve gram-negatif bakteri. Doğal olarak beta-laktamaza dirençli.

Penicillin Kullanmak Güvenli mi?

Penicillin genellikle güvenli kabul edilir, toksisitesi düşüktür ve duyarlı bakterilere karşı iyi bir etkinlik gösterir.

Birçok insan Penicillin’e alerjisi olduğuna inansa da, gerçek Penicillin alerjisi nadirdir ve Penicillin alan kişilerin yalnızca %0,01 ila %0,05’inde görülür. Alerji belirtileri arasında bulantı, kusma, kaşıntı, döküntü, hırıltılı solunum, boğaz çevresinde şişme ve solunum yetmezliği bulunabilir.

Penicillin Yan Etkileri

Penicillin genellikle çok az yan etkiye neden olur. En sık bildirilen yan etkiler arasında karın ağrısı, baş ağrısı, döküntü, ishal ve tat alma bozukluğu yer alır.

• Penicillin alerjisi olanlarda anafilaksiye (şiddetli alerjik reaksiyon) neden olabilir, ancak genel anafilaksi görülme sıklığı düşüktür (%0,01-%0,05).
• Nadiren, herhangi bir antibiyotik kullanımından sonra (Penicillin dahil), bağırsaklarda doğal olarak bulunan Clostridium difficile bakterisinin aşırı çoğalmasına bağlı bir süper enfeksiyon gelişebilir. Bu durumun belirtileri arasında şiddetli ishal bulunur.
• Bazen, Penicillin kullanımından sonra maya olan Candida albicans‘ın aşırı büyümesi görülebilir ve bu da pamukçuk belirtilerine yol açabilir.

Penicillin Türleri

Daha fazla bilgi için aşağıdaki ilaç sınıflarına bakabilirsiniz:

• aminopenisilinler
• antipsödomonal penisilinler
• doğal penisilinler
• penisilinaz dirençli penisilinler
• penisilinler/beta-laktamaz inhibitörleri

Kaynak